KİRALAMAK GÜZELDİR / Operasyonel Kamyon Kiralama 

Kiralama sosyal hayatımızda oldukça yaygın olarak kullanılan bir tedarik modelidir. Günlük yaşantımızda bizleri kiralamaya iten nedenler genelde belirlidir. Alınacak ürünün o anki kaynaklarla finanse edilememesi, mevcut kaynakların satın alım yerine iç finansmanda kullanımı düşüncesi ile taksitli kiralamaya başvurulması başlıca nedenlerdir. Ancak bu amaçlarla başvurulan kiralama modeli Adi Kiralama olarak nitelendirilen yapıdadır.

Günümüzde özellikle araçların finansmanında yoğun şekilde kullanılan Operasyonel Kiralama sistemi Adi Kiralama’dan taban tabana farklılıklar göstermektedir. Zira adi kiralama finansman sıkıntısında ve yoklukta büyük avantaj sağlarken Operasyonel Kiralama hem varlıkta hem de yoklukta daima büyük tasarruf imkanı ve nakit avantajı sağlamaktadır.

Temelde operasyonel kiralamayı adi kiralamadan ayıran nedenlerin başında vergisel desteğinin önemi oldukça yüksektir. Operasyonel kiralamadan faydalanacak firmalar genellikle vergi avantajı arayan, araçlarını bir anlamda vergileri ile finanse etmek isteyen firmalardır. Aracın kiralanması durumunda ödenecek toplam bedel firmanın kendi alımında ödeyeceği toplam bedelin daima altında olduğu gibi, bu düşük tutar aynı zamanda giderleştirme vasıtası ile vergilerden düşülecektir. Üstelik daha düşük olan, vergilerle daha da minimize edilen tutara her şey dahildir.

Ülkemizde otomobillerin finansmanında oldukça popüler olan ve firmalar tarafından yoğun şekilde tercih edilen operasyonel kiralama aslında diğer segment araçlarda da kullanılabilir bir yöntemdir. Hatta ana iş sermayesini oluşturması nedeni ile Kamyon filolarının tedarikinde kullanılması otomobillerinin kiralanmasının sunduğu avantajlardan da çok daha fazlasını sağlayacaktır.

Gelişmiş sanayi ülkelerinin gözde filo yatırım yöntemi olan kiralama ile sıfır kilometrede bir kamyon filosu herhangi bir başlangıç bedeli ödemeden elde edilebilir. Kamyon filosunun alımında kullanılacak toplam sermaye bedelinin büyüklüğü kuşkusuzdur. Bu büyük sermaye bedeli içeride iç veya alternatif finansman getirisinde kullanılabilir. Elde edilecek kazanç getirisinin büyüklüğü tartışılmazdır.

Kamyon filolarında operasyonel kiralamayı bu kadar avantajlı hale getiren 2 temel neden bulunmaktadır. Ancak her halükarda temel etken Kiraya veren firmanın ucuza alım kabiliyetinden geçmektedir. A Şirketinin bu sene içerisinde firmasına 100 adet Axor 18/40 satın alacağını düşünelim, oldukça iyi bir fiyatla tedarik etme imkanı bulunmaktadır. B Şirketi de firması için 120 adet kamyon alımı planlamaktadır. Alım fiyatları oldukça düşük olacaktır. Kiralama firması ise bu firmaların toplam adetleri kadar hatta çok daha fazla adetlerde alım yapacağı için çok daha büyük avantajlarla satın alım yapma imkanına kavuşacaktır. Kiralama firması bu noktada farklı alıcıların ortak olarak kullandığı bir vekile dönüşecektir. Üstelik alım ve satım konusunda uzman ve adetlerden gelen avantajı oldukça büyük bir vekile dönüşmüş olacaktır. Alımdaki ölçek ekonomilerinin olumlu etkileri araçla ilgili tüm destek ürün ve hizmetlerinin tedarikinde de birebir hissedilecektir.

Birinci etken Kiraya Veren’in büyük bir vekile dönüşmesi iken ikinci önemli etken vergi etkisidir. Üstelik vergi etkisi hem Kiralayan’a hem de Kiracı’ya verilen imtiyazları içermektedir. Aynı ürünün kullanımı için 2 farklı tüzel kişilik devrededir ve Kanun Koyucu aynı ürünün tedariki sırasında bu 2 tüzel kişiliğe de ilave avantajlar sağlamaktadır. KDV Kanunu ve VUK açısından her iki tarafında vergilendirme oranları satın alıma göre oldukça yüksek tayin edilmiştir.

Kiralama ile tedarik ilk karşılaşmada yanıltıcı bir etkiye sahiptir. Kullanıcısında çok para harcayacağım ancak dönem sonunda bir varlık sahibi de olamayacağım kaygısı yaşar. Gerçekte ise sadece bir vekil tayin etmiştir. Bu vekil aracı kendisi adına ve daha ucuza alır, vekil kullandığı için büyük vergi avantajlarından faydalanır, vekil tüm destek hizmetlerini kendi adına ve yine ucuza alır, dönem sonunda kendi adına aracı satar ve bu satıştan elde edilen geliri de kullanıcının gelir hanesine yazar. Zaten kiralama sisteminde maliyetlere esas unsur alış ve satış maliyetleri arasındaki farkın fiyatlandırılmasıdır. Yani alıcı 2. el gelirini aracını daha kullanırken bugün satmışçasına cebine koymaya başlamaktadır.

Kiralamanın satın alımdaki tüm alternatifleri ile kıyaslanması sonucunda, özetle denilebilir ki ucuza almak için kiralamak gerekir.

Yazar : AYNUR ÇELTİK KESENCİ